Ga naar de homepage van Erfgoed 's-Hertogenbosch
De genoemde inventarisnummers zijn uit de inventaris van de schepenbank en de hoge vierschaar van ‘s-Hertogenbosch, 1366-1811. Raadpleeg de inventaris voor meer informatie over de stukken. Een belangrijk onderdeel van het archief van de schepenbank is het zogenaamde ‘Bosch’ Protocol’ met veel informatie op het gebied van de ‘vrijwillige rechtspraak’. Dit zijn zaken die tegenwoordig bijvoorbeeld bij een notaris geregeld worden (de aanstelling van voogden, boedelbeschrijvingen, aan- en verkoop van onroerend goed, erfdelingen) Het Protocol is bijna helemaal op microfiches in de studiezaal aanwezig.
Diverse soorten borgbrieven met verschillende indices op microfiches in de studiezaal beschikbaar.
Een index op borgbrieven van uitgaande personen in het Bosch’ Protocol, 1689-1809. De index is alfabetisch op naam van degene voor wie borg werd gestaan. Het Bosch’ Protocol is op microfiches in de studiezaal beschikbaar.
Een index op de borgbrieven afgegeven met betrekking tot opsluiting opgenomen in het Bosch’ Protocol, 1764-1807. Een opsluiting ofwel ‘confinement’ is het opnemen van een geestesgestoorde in een inrichting voor dergelijke patiënten. Voor de opname in een krankzinnigengesticht/psychiatrisch ziekenhuis is toestemming van de rechtbank/schepenen nodig. Deze verpleging was niet gratis, vandaar dat borg gestaan moest worden voor een dergelijke opname. De stad moest voor de onkosten van de opname garant staan. De index is op naam van de borgsteller. Het gaat niet alleen om personen die opgenomen worden in de Reinier van Arkel te ’s-Hertogenbosch, maar ook in andere instellingen, tot in Luik toe. Het Bosch’ Protocol is op microfiches in de studiezaal beschikbaar.
Een index op afgegeven reispassen opgenomen in het Bosch’ Protocol, (1769) 1796-1805. Voor reizen moest vanaf de Bataafs-Franse periode een reispas worden aangevraagd bij het bestuur van de stad. De index is op achternaam van de aanvrager. Bij de aanvraag is niet alleen de naam, maar ook leeftijd, lengte en een beschrijving van het uiterlijk van de aanvrager. Vaak is ook de reisbestemming ingevuld. Het Bosch’ Protocol is op microfiches in de studiezaal beschikbaar.
Inventarisnummers 61-183: criminele procesdossiers over de periode 1550-1803. Deze dossiers verschaffen veel informatie over de misdaad en de zelfkant van de samenleving. Maar ook gunnen ze een blik in een pre-industriële stads- en plattelandssamenleving die totaal anders was dan onze samenleving.
Ieder dossier uit deze serie is door middel van “dataschurk” nader toegankelijk gemaakt. Deze geautomatiseerde index is op de computers in de studiezaal te raadplegen onder de naam ‘criminele dossiers (dataschurk)’. U kunt diverse vragen aan het programma stellen, bijvoorbeeld naam, bijnaam, misdrijf, straf en geboorteplaats. De archiefstukken dienen aangevraagd te worden.
Twee zaken dienen in het oog gehouden worden. Niet alle dossiers zijn even uitgebreid bewaard gebleven: soms is slechts één vel papier bewaard gebleven, soms een uitgebreid dossier met getuigenverklaringen, verhoren enzovoort. Een dossier wat “volledig” bewaard is gebleven verschaft natuurlijk meer informatie.
Tot slot dient niet vergeten te worden dat het bij de meeste dossiers de overheid is die aan het woord is. Zij beoordeelt en ondervraagt de verdachten, getuigen en overheidsdienaren.
Inventarisnummers 39-44a: criminele vonnisboeken over de periode 1675-1793 en zijn in een database nader toegankelijk gemaakt.
Deze geautomatiseerde index is op de computers in de studiezaal te raadplegen onder de naam ‘vonnissen (crimineel)’. U kunt in deze database onder andere zoeken op naam, voornaam, woonplaats van de dader, woonplaats van het slachtoffer, delict, medeplichtigen en straf. De archiefstukken dienen aangevraagd te worden.
Diverse inventarisnummers met akten van deling over de periode 1467-1638. Een index op achternaam is in de studiezaal op microfiches beschikbaar. Het Bosch’ Protocol is op microfiches in de studiezaal beschikbaar.
Diverse inventarisnummers met erfdelingen en testamenten over de periode 1544-1792. Een index op achternaam is in de studiezaal op microfiches beschikbaar. Het Bosch’ Protocol is op microfiches in de studiezaal beschikbaar.
Diverse inventarisnummers over de periode 1650-1821. Gegevens uit deze akten zijn ingevoerd in een database. De basis voor deze database wordt gevormd door het Bosch’ Protocol waarin alle transportakten van onroerend goed in stad en vrijdom van ’s-Hertogenbosch zijn afgeschreven en de registers van de 60e penning. Deze 60e penning was een door de stad geheven overdrachtsbelasting op alle onroerende goederen. Deze belasting is tot 1809 geheven. In de database is niet alle informatie opgenomen: het valt aan te raden om altijd de originele akte te raadplegen. Deze zijn op microfiche in de studiezaal beschikbaar. Alleen transportakten betreffende onroerende goederen binnen de muren van de stad zijn opgenomen; akten waarin een rente of hypotheek wordt gevestigd of waarin een persoon afstand doet van zijn of haar recht van vruchtgebruik (‘afgaan van de tocht’) zijn niet opgenomen.
Inventarisnummers 1922-1927: ‘momboirboeken’ over de periode 12 december 1554 – 8 november 1808. Momboirboeken bevatten de ingebonden akten over het aanstellen van ‘momboiren’ (voogden) over minderjarige kinderen waarvan één of beide ouders is overleden. De schepenen van de stad waren bevoegd om deze momboiren aan te stellen. Bovendien verleenden de schepenen ook toestemming om een erfdeling aan te gaan of om goederen te kopen, verkopen of te aanvaarden. In de studiezaal is een nadere toegang op microfiches aanwezig. Deze toegang bevat niet alleen indices op bijvoorbeeld momboirs, ouders en onmondige kinderen, maar ook korte regesten van de in de boeken voorkomende akten. De archiefstukken dienen aangevraagd te worden.
Inventarisnummers 1928-1956: stukken onder andere over wezen en het beschikken over de goederen van deze ‘onmondige kinderen’: ‘Curateelboek’, later ‘Authorisatien’ en daarna ‘Procuratien’ genoemd over de periode 4 december 1613 – augustus 1811. Zie voor meer informatie de inventaris in de studiezaal.
Op de website van de Bossche encyclopedie staan verschillende indexen op delen van het rechterlijk archief van 's-Hertogenbosch, voor 1811.