bouwwerken

Bouwhistorisch onderzoek Hinthamerstraat 138

Begin 2005 werd begonnen met het bouwhistorisch onderzoek van Hinthamerstraat 138 in ’s-Hertogenbosch. Het vermoeden bestond dat het winkel/woonhuis nog grotendeels authentiek zou zijn, met name door de nog aanwezige sporenkap en hangkamer. Bij het verwijderen van de voorzetwanden bleek dat het pand nog meer interessante zaken te bieden had.

Het pand blijkt inderdaad nog de gehele 15de- en 16de-eeuwse constructie te bezitten. De indeling bestaat uit een voor- en achterhuis, gescheiden door een brandmuur, met rechts in het achterhuis een gang naar een tweede vast achterhuis. Dit tweede achterhuis is ouder dan het hoofdhuis. Het gehele hoofdhuis is onderkelderd. De hangkamer blijkt een 19de-eeuwse insteekverdieping te zijn, mogelijk ter vervanging van een oudere.

Oorspronkelijk besloeg de kamer in het achterhuis de hele breedte van het pand. In het begin van de 17de eeuw is de kamer versmald en de gang aangebracht. Hiermee kreeg het pand de huidige, voor Den Bosch kenmerkende, indeling. Naast de interessante jongere interieurafwerking, zoals het behang en de beschilderde 19de-eeuwse plafonds en vloeren zit de grootste verrassing gedeeltelijk achter een dik pakket witkalklagen.

Op alle wanden van de achterkamer op de begane grond zit een laatgotische muurschildering van ranken met uitbundige, gestileerde bloemen en enkele subtiel, verscholen beestjes (vosje, haas en hondje). Op de linker zijmuur is tussen de vensters een groot deel van een engel bewaard gebleven met krulharen en een mooie roodgeel gekleurde vleugel. Hoe de schildering op de tegenoverliggende rechter wand –de wand in de huidige gang- eruit ziet is onbekend omdat hierover een tweede schildering is aangebracht. Deze interessante, vroegrenaissanceschildering bestaat uit een grote cartouche met rol- en beslagwerk en een omkaderde, tweeregelige tekst met aan de onder- en bovenzijde in het midden een mannenhoofdje. Ten tijde van deze cartouche waren de overige wanden wit geschilderd

Reconstructie van achterkamer in 3D

Na onderzoek bleek de achterkamer niet de enige ruimte te zijn die beschilderd is geweest. Ook in het voorhuis zijn restanten aangetroffen van een geometrische schildering (mogelijk een fries). En op de verdieping werd op de linker zijmuur van het achterhuis, eveneens tussen de vensters, een restant van een cartouche aangetroffen met ingekerfde tekst. Deze cartouche is echter geheel anders dan op de begane grond en vermoedelijk van latere datum.

Vroeg renaissanceschildering bestaande uit een grote cartouche met rol- en beslagwerk en een omkaderde, tweeregelige tekst met aan de onder- en bovenzijde in het midden een mannenhoofdje.

Ondanks dat er in Den Bosch vaker muurschilderingen worden aangetroffen zijn deze schilderingen uniek te noemen. Zowel door de vorm als de gaafheid. De laatgotische schilderingen lijken banden te hebben met gewelfschilderingen van de Sint Jan. De renaissanceschildering heeft zeer waarschijnlijk een relatie met Antwerpen. Nader onderzoek naar ondermeer de eigenaars en bewoners zal hopelijk meer gegevens aan het licht brengen.

De technische staat van de schilderingen verloopt, afhankelijk van de plek op een buiten- of binnenmuur, tussen slecht en goed. Door het enthousiasme en bereidwilligheid van de eigenaar wordt onderzocht of de schilderingen gerestaureerd kunnen worden en in het pand behouden kunnen blijven.

Ook interessant

bouwwerken

Een labyrint op De Pettelaar

Op landgoed De Pettelaar lag ooit een labyrint. Nu voor het blote oog onzichtbaar maar wel te zien op satellietbeelden. Hoe zit dat?