Ga naar de homepage van Erfgoed 's-Hertogenbosch
Notariële archieven bevatten voor (stamboom)onderzoek waardevolle informatie. Indien men in de privé-sfeer iets officieel wilde laten vastleggen gebeurde dit bij een notaris. Hierbij valt in het kader van stamboomonderzoek in eerste instantie te denken aan het opstellen van testamenten en huwelijkse voorwaarden. Maar ook de aan- en verkoop van roerende en onroerende goederen kon bij een notaris officieel worden bekrachtigd.
Bij het stadsarchief worden archieven bewaard van notarissen met standplaats ’s-Hertogenbosch (1538-1935) en Rosmalen (1651-1901).
Voor de archieven over de periode 1916-1925 geldt een openbaarheidsbeperking: testamenten opgemaakt na 31 december 1923 door thans nog levende personen zijn niet openbaar. De overige akten kunt u zonder meer inzien.
Nadeel is dat deze archieven minder goed toegankelijk zijn. Er zijn wel inventarissen gemaakt van de archieven, maar indien u niet weet bij welke notaris akten zijn opgemaakt dient u alle notarissen over de desbetreffende periode na te lopen. Uitzondering op deze regel vormen de testamenten en de inboedelbeschrijvingen. Hiervan zijn wel nadere toegangen beschikbaar. Voor andere akten is de werkwijze als volgt: Via de inventaris bepaalt u welke notarissen in de periode die voor u van belang is archief hebben nagelaten. Indien er eigentijdse indexen of repertoires aanwezig zijn is dit in de inventaris vermeld. Via deze nadere toegangen wordt u verwezen naar data waarop akten zijn opgemaakt. Aan de hand van deze dateringen kunt u vervolgens de originele akten aanvragen. Het bijhouden van deze repertoires is pas in 1811 ten gevolge van de invoering van de Franse wetgeving verplicht geworden. Daarvoor gebeurde het bijhouden van indices door de notarissen op vrijwillige basis.
De notariële archieven zijn alleen in origineel beschikbaar en dienen uit het depot te worden opgevraagd. De meeste akten in de notariële archieven zijn in dikke banden ingebonden wat betekent dat er geen fotokopieën uit worden gemaakt. U mag onder bepaalde voorwaarden wel zelf (digitale) foto’s (laten) maken van de stukken.
Bekijk de inventarissen notariële archieven.
Voor biografische gegevens over de notarissen zelf is het proefschrift van dr. A. van den Bichelaer, Het notariaat in stad en meierij van ’s-Hertogenbosch tijdens de late middeleeuwen (1306-1531) Een prosopografisch, diplomatisch en rechtshistorisch onderzoek (Amsterdam 1998) van groot belang. In bijlage I verschaft hij biografische informatie over notarissen die tussen 1306 en 1531 in de Meierij werkzaam waren. Het proefschrift en de bijlage bevinden zich in onze bibliotheek en kunt u inzien op onze studiezaal.