Ga naar de homepage van Erfgoed 's-Hertogenbosch
Rechterlijke archieven zijn een belangrijke bron voor onderzoekers. De archieven geven veel informatie over het wel en wee van de bewoners van een plaats, streek of regio. Soms zijn rechterlijke archieven een onderdeel van het zogenaamde ‘bestuursarchief’ van een plaats, soms zijn ze afzonderlijk geïnventariseerd. Een reden hiervoor is dat er voor circa 1811 in Nederland geen scheiding van de machten bestond. Dit betekent in de praktijk dat er door de bestuurders van een plaats niet alleen werd bestuurd, maar ook recht werd gesproken en wetten werden gemaakt. In het archief van het dorpsbestuur van Bokhoven is op deze manier zowel informatie te vinden over het besturen van Bokhoven als over het spreken van recht in Bokhoven.
De informatie in deze rechterlijke archieven is verschillend: niet alleen stukken over criminele processen, maar ook over zogenaamde ‘vrijwillige’ rechtspraak is er te vinden. Dit laatste zijn bijvoorbeeld huwelijkse voorwaarden, testamenten, de aanstelling van voogden over minderjarige kinderen en de aankoop of verkoop van onroerende goederen. In het kort kan gezegd worden dat zaken die vandaag bij de notaris geregeld en vastgelegd worden voor 1811 ook bij de schepenen, lees ‘rechters’ geregeld konden worden.
Het overzicht is in eerste instantie geografisch ingedeeld. Binnen ieder onderdeel wordt een opsomming gegeven van de verschillende ‘soorten’ akten/informatie in het rechterlijk archief.
Een deel van de archiefstukken is op microfiches in de studiezaal beschikbaar, een ander deel moet uit het depot aangevraagd worden. De meeste akten in de rechterlijke archieven zijn in dikke banden ingebonden of zo oud dat er geen fotokopieën uit worden gemaakt. U mag onder bepaalde voorwaarden wel zelf (digitale) foto’s (laten) maken van de stukken.
Rechterlijke archieven na 1811 bevinden zich niet bij Erfgoed 's-Hertogenbosch, maar bij het Brabants Historisch Informatie Centrum.